Sağlık turizmi ile ilgilenen herkes için keyifli ve bilgilendirici bir röportaj sizi bekliyor.
Sheraton İstanbul Ataköy Hotel Genel Müdürü Mehmet Çulha ile Türkiye’nin sağlık turizmi avantajlarını, öne çıkan şehirleri ve sektördeki gelişmeleri konuştuk.
Sheraton İstanbul Ataköy Hotel Genel Müdürü Mehmet Çulha
Türkiye’nin sağlık turizmindeki hızlı yükselişi ve sektördeki gelişmeler, Sheraton İstanbul Ataköy Hotel Genel Müdürü Mehmet Çulha ile gerçekleştirdiğimiz özel bir röportajla aydınlanıyor. Mehmet Çulha, Türkiye’nin sağlık turizmindeki güçlü avantajlarını, öne çıkan şehirlerini ve sektördeki son trendleri bizimle paylaşıyor. Sağlık turizmiyle ilgilenen herkes, Türkiye’nin bu dinamik sektördeki öne çıkan rolünü keşfetmeye davet ediliyor. Şimdi, sağlık ve turizmin eşsiz bir birleşimine odaklanmak için bu keyifli röportajı okumaya başlayalım.
Türkiye’de sağlık turizmi sektörünün genel durumu nedir?
Sağlık turizmi, sağlığın korunması, geliştirilmesi veya hastalıkların tedavi edilmesi amacıyla kişilerin ikamet yerlerinden başka bir ülkeye seyahat ederek sağlık ve turizm olanaklarından yararlanmasıdır. Türkiye, son yıllarda sağlık turizminin en gözde destinasyonları arasında yer almaya başladı. Türkiye, sadece zorunlu tıbbi operasyonlar için değil, saç ekimi ve estetik için de gözde bir destinasyon. Türkiye plastik cerrah sayısı açısından dünyada 9. sırada yer alıyor. Hem maliyet avantajı hem gezme fırsatı hem de kaliteli teknolojik altyapı sunan Türkiye, uluslararası hastaların tercihlerinin başında geliyor. Üstelik bazı alanlarda Türkiye’de tedavi olmak birçok Avrupa ülkesine göre yüzde 60’a varan oranlarda daha ucuz.
2019 yılında sağlık turizmi ve turistiğin sağlığı kapsamında ülkemizde 701.046 hasta sağlık hizmeti almıştır. Sağlık ve tıbbi nedenlerle gelen yabancı ziyaretçi ve yurt dışında ikamet eden vatandaş ziyaretçilerden elde edilen turizm geliri 2019 yılında 1.492.438.000 ABD doları tutarında gerçekleşmiştir. 2020 yılında yaşanan küresel salgın sebebiyle sağlık turisti sayısında gözle görülür bir azalma meydana gelmiştir. 407.423 hasta, sağlık hizmeti almak için Türkiye’yi tercih etmiştir. Sağlık turizmi ve tıbbi nedenlerle gelen yabancı ziyaretçi ve yurt dışında ikamet eden vatandaş ziyaretçilerden elde edilen turizm geliri, 2020 yılında 1.164.779.000 dolara gerilemiştir. 2021 yılında 670.730 kişi sağlık hizmeti almış ve buradan elde edilen gelir 1.726.973,00 ABD doları tutarında gerçekleşmiştir. 2022 yılında toplam 1.258.382 kişi sağlık hizmeti almak için ülkemize gelmiş ve buradan elde edilen gelir 2.119.059 bin ABD doları tutarında gerçekleşmiştir. 2023’ün ilk iki çeyreğinde toplam 746.290 kişi sağlık hizmeti almak için ülkemize gelmiş ve buradan elde edilen gelir 1.033.942 bin ABD doları tutarında gerçekleşmiştir.
Genel olarak sağlık turizmi denildiğinde 3 çeşit turizmden bahsetmek mümkün:
- Medikal Turizm: Uluslararası hastaların tedavi ve rehabilitasyon amaçlı sağlık kurumlarından hizmet alması şeklinde olan sağlık turizmi çeşidi.
- Termal Turizm ve Medikal SPA: Kaplıca suları veya otelcilik hizmetleriyle birlikte medikal masaj, peloid gibi bazı tamamlayıcı tıp uygulamalarının yapıldığı sağlık turizmi.
- Yaşlı ve Engelli Turizmi: Yaşlı ve engellilerin bakım, rehabilitasyon ve medikal tedavilerinin bir arada olduğu sağlık turizmi türü.
Türkiye’nin sağlık turizmi alanında öne çıkan avantajları nelerdir?
– Türkiye’nin sağlık alanında dünyanın önde gelen ülkeleri arasında sayılması.
– Türkiye’de sağlık hizmetleri talebini olumlu yönde etkileyecek çok çeşitli turizm olanaklarının bulunması (kültür turizmi, inanç turizmi, deniz turizmi, doğa turizmi, sağlık-kaplıca turizmi vs.).
– Türkiye’nin genel olarak hizmet sektöründe iyi konumda olması ve hizmet sektörünün sağlık turizmine olumlu etkisinin yüksek olması.
– Sağlık turizmi hizmetini sunan ilk ülkeler arasında yer alması ve bu konuda deneyim kazanmış olması.
– Sağlık hizmetleri satan ileri ülkelere göre sağlık fiyatlarının görece ucuz olması.
– Sağlık turizmiyle ilgili çeşitli yasal düzenleme ve devlet desteğinin olması.
– Türkiye’de bulunan genç nüfus sayısı iş gücü potansiyelini arttırmaktadır, bu sayede personel sıkıntısı yaşanmaması.
– Sunulan sağlık hizmetlerinin gelişmiş olan diğer ülkelerdeki sağlık hizmetlere oranla daha uygun maliyetli olması.
– Kullanılabilen termal kaynakların sayısında Avrupa’da ilk sıralarda yer alması ve sağlık amacıyla kullanılabilen pek çok termal kaynağa sahip olması.
– 4 mevsime yayılmış uygun bir iklime sahip olması. Bu sayede ulaşım ve verilen sağlık hizmetinde herhangi bir aksama yaşanmaması.
– Avrupa standartlarında kaliteli sağlık hizmetinin verilebiliyor olması.
– Hekimlik kadroları başta olmak üzere üst düzey uzmanlaşmış nitelikli personel kaynağına sahip olması.
Hangi tıbbi alanlarda Türkiye sağlık turizminde öncü konumdadır?
Türkiye’nin önde gelen estetik uygulamaları: saç ekimi, plastik cerrahi ve diştir. Türkiye, çeşitli tıbbi tedavi hizmetleri de sunmaktadır: Göz hastalıkları, ortopedi ve travmatoloji, iç hastalıkları, kulak, burun ve boğaz, jinekoloji, genel cerrahi, ağız ve çene hastalıkları, beyin ve sinir cerrahisi, cilt ve zührevi hastalıklar, çocuk sağlığı ve hastalıkları vb. Türkiye’nin sağlık hizmetlerindeki çeşitliliği, sağlık turistleri ve uluslararası emekliler için bir çekim noktası oluşturmaktadır.
Türkiye’de sağlık turizmi alanında en çok tercih edilen şehirler nelerdir?
Türkiye iklimi, denizi, kumsalları, termal kaynakları, ormanları, yaylaları yanında THY gibi kaliteli hizmeti ile dünyada birçok destinasyona yaptığı uluslararası uçuş ağı neticesinde sağlık turizminin farklı şehirlerimizde gelişmesine olanak vermektedir. Türkiye’de de JCI akreditasyonuna uygun birçok hastane, kurum ve kuruluş sağlık turizmi alanında hizmet vermektedir. Özellikle İstanbul’da sağlık turizmi başta olmak üzere İzmir, Antalya, Ankara, Aydın, Afyon, Bursa, Çanakkale, Kütahya, Manisa ve Denizli şehirlerinde sağlık turizmi yapılmaktadır.
İstanbul gerek teknoloji gerekse altyapı ve personel açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Tarihi ve doğal dokusu, coğrafi konumu ve kültürel varlıkları da İstanbul’u medikal turizm için cazip bir destinasyon haline getirmektedir. Türkiye’de sağlık turizmi alanında hizmet sunan hastanelerin çoğu İstanbul’da yer almaktadır. İstanbul’da sağlık turizmi için bakanlıktan belge alan hastane sayısı 188’e, tıp merkezi sayısı 79’a, muayenehane sayısı 1080’e, klinik ve poliklinik sayısı ise 435’e çıkmış durumda. Böylelikle sağlık turizmi amaçlı olarak gelen ziyaretçilerin İstanbul’da hizmet alabildikleri nokta sayısı 1.782’ye ulaştı. İstanbul’da sağlık turizmi alanında hizmet veren seyahat acentesi sayısı ise 590’a çıkmış durumda. Bu verilere baktığımızda İstanbul bu alanda merkez durumdadır ve her yıl binlerce sağlık turistine hizmet etmektedir.
Sağlık turizmi için Türkiye’yi cazip kılan kültürel ve tarihi özellikler nelerdir?
Türkiye, eşsiz ve stratejik coğrafi konumu ile Avrupa, Asya ve Orta Asya’ya sınırı bulunan iki kıta arasındaki kavşak noktasıdır. Birçok ülkeden uçakla kolay ve kısa sürede ulaşılabilir. Türkiye, geçmişinden gelen misafirperverlik geleneğini medikal turizm hizmeti anlayışıyla birleştirmiştir. Sağlık turistinin Türkiye’ye ayak basmasından itibaren, evine uğurlanana kadar ihtiyaç duyabileceği her türlü hizmet, uzman sağlık personeli ve acente yetkilileri tarafından karşılanmaktadır. Coğrafi yakınlık, ülkelerinde bulunmayan doğa ve iklim şartları nedeniyle ve kültürel benzerlik faktörleri de göz önünde bulundurulduğunda Türkiye, Ortadoğu ülkeleri içinde önemli bir sağlık ve termal turizm destinasyon ülkesi olabilecek konumdadır. Dünya ülkeleri artık Türkiye’yi yeni sağlık ortağı ve yükselen medikal turizm merkezi olarak tanıyor.
Sağlık turizmi destinasyonlarındaki sağlık hizmetlerinin kalitesi açısından Türkiye nasıl bir konumdadır?
Türkiye’nin coğrafi ve stratejik konumu, onaylanmış hizmet kalitesi, iklimi, 3 farklı kıtada, 4 saatlik uçuş mesafesinde, 1,5 milyar insana erişebilir olması Türkiye’yi dünyadaki sağlık turizminin parlayan yıldızı yapıyor. Bunun yansıra Türkiye, sahip olduğu medikal ve termal turizm kaynaklarını, spa ve wellness imkanlarını uzun yıllara dayanan turizm deneyimleri ile birleştirerek, sağlık turistine kaliteli ve ucuz turizm paketleri sunmaktadır.
Türkiye’nin sağlık turizmi sektöründe karşılaştığı potansiyel zorluklar nelerdir?
- Türkiye’nin medikal turizminin gelişmiş ülkeler arasında sayılmasının güçlü yönlerinden birini oluşturmasına karşılık; özellikle kamu hastanelerinde yabancı dil bilen çalışan sayısının az olmasının ve bürokrasinin yavaş işlemesinin önemli zayıf yönlerini oluşturduğu gözlemlenmektedir.
- Komşu ülkelerde yaşanan savaş ve terör ile birlikte siyasal istikrarsızlığın ve bunun ülkemizin olduğu coğrafyaya olumsuz yansımaları, diğer turizm faaliyetleri gibi Türkiye’nin sağlık turizmi alanında da gelişmesinin önünde bir tehdit unsuru olarak görülmektedir.
- Sağlık personelinin ve hastane yöneticilerinin Avrupa sağlık mevzuatı ve hasta hakları konusunda bilgileri yetersiz oluşu.
- Tanıtımın halen yetersiz olması, Türkiye ve Türk sağlık sektörünün imajı yabancı ülke vatandaşları tarafından yeterli seviyede bilinmemektedir.
- Yurt dışı sigorta şirketleri ile koordinasyon zayıflığı ve yabancı kamu sigortaları ile yapılan çalışmalarda bazı kısıtlamaların olması
- Türkiye’deki kamu hastanelerinin çok azı akredite olmuştur.
- Pazarlama stratejilerine ve pazarlama araştırmalarına yeterince önem verilmemektedir.
- Sağlık Bakanlığı’nın kamu hastanelerinde ekonomik kriz nedeniyle, sağlık mevzuatı kapsamında, insan kaynaklarının arttırılması ve teknolojik yatırımların kısıtlanmasına yönelik uygulamaları medikal turizmi olumsuz yönde etkilemektedir.
- Bakanlıklar ve sektörler arası koordinasyon yetersizdir.
Türkiye’nin sağlık turizmi sektörünü daha da geliştirmek için alması gereken adımlar neler olabilir?
Denetimler artırılmalı, haksız rekabetin önüne geçilmeli. Doktor olmayan kişilerin hastanelerde oda kiralayarak saç ekim yapması ivedilikle sonlandırılmalı. Hizmet İhracatçıları Birliği’nin geliştirdiği, akredite kurumların listelendiği sistem desteklenmeli. Bu liste sayesinde sağlık hizmeti alacak turist gideceği kurumun akredite olup olmadığını görebilecektir. Bu sisteme herkesin destek olup, sistemin gelişmesi için çalışması gerekiyor. Pandemi sürecinde kurumsal bir çalışma gösteren, Turizm Geliştirme Ajansı’nın (TGA) sağlık turizmine daha fazla destek vermesi sağlanmalı.
Sheraton Otel, sağlık turizmi misafirlerini ağırlamak için özel hizmetler sunmakta mıdır?
Otelimiz lokasyon olarak Devlet hastaneleri ile özel hastane ve kliniklere çok yakın olmasından dolayı sağlık turizmi amaçlı misafirlerin tercih ettiği bir tesistir. Otelimizde engelli ve hasta misafirler için özel tasarlanmış farklı kategorilerde odalarımız mevcut. Ayrıca, otel ile hastaneler-klinikler ve havalimanları arasında transfer hizmetleri sunan concierge hizmetimiz de bulunmaktadır.
Otel, sağlık turistlerine yönelik özel sağlık paketleri veya indirimler sunuyor mu?
Otelimiz, akredite sağlık hizmeti sunan kurum ve acentelerle çalışmaktadır. Yıllık ve dönemsel bazda özel alternatifli konaklama paket ve indirimli fiyatlar sunmaktayız.
Sheraton Otel, sağlık turistlerinin konaklama süreleri boyunca sağlık hizmetleri ile nasıl iş birliği yapmaktadır?
Bu misafir profili tedavi olmaları nedeniyle oda içinde özel bakım ve temizlik alanında personelimiz gerekli eğitimleri almaktadır özellikle oda içinde hem misafirlerin hem de kendi hijyenleri açısından dikkat etmeleri gereken yöntem ve uygulamalar yapılmaktadır. Periyodik olarak personelimize bu alanda eğitimler verilmektedir.
Sheraton Otel, sağlık turistlerine yönelik olarak yerel sağlık kuruluşları ile nasıl iş birliği yapıyor?
Yerel sağlık kuruluşları ve akredite özel sağlık kurumları ile sürekli irtibat halindeyiz. Yukarı belirtmiş olduğumuz gibi bu kuruluşlardan gelecek misafir konaklamaları için özel paket fiyatlar oluşturuldu ve 7/24 misafirlerin acil durum veya ihtiyaç halinde sağlık kuruluşların irtibat birimleri ile temas halindeyiz. Ayrıca, bu misafirlerin odalarında çıkartılan çöp ve malzemeler özel torbalarda muhafaza edilip bölgemizdeki belediyeden gelen temizlik görevlilerine verilmektedir.
Sağlık turizmi misafirlerine yönelik otel içi rehberlik veya bilgilendirme hizmetleri sağlanmakta mıdır?
Otelimizde tüm birimler bu konuda hassas davranmaktadır ve özellikle Misafir İlişkileri birimimiz rezervasyon ofisinden iletilen bilgiye göre bu misafirlere özel odaların bloke edilmesi ve oda içi malzemelerin hazırlıkları yapılarak misafirlerin giriş saatleri dikkate alınarak otelde karşılanmaktadırlar ve odalarına kadar eşlik edilmektedirler. Konaklamaları boyunca ilgili personelimiz misafirlerle kontak halinde olup her türlü yardım ve ilgi gösterilmektedir. Bu misafirlerimize özel menüler hazırladık. Hastane veya misafirden gelecek özel taleplere göre diyet menüler hazırlayabiliyoruz.
Sheraton Otel, sağlık turizmi misafirlerinin geri bildirimlerini almak ve hizmetlerini geliştirmek adına hangi önlemleri almaktadır?
Yukarı bahsettiğim üzere otelimizdeki Misafir İlişkileri Yetkilileri sürekli bu misafirlerle irtibatta olup onlardan gelen istek veya önerileri bütün yöneticilerle paylaşıp daha nasıl güzel bir hizmet verebiliriz mantığı ile çalışmaktayız. Ayrıca, bağlı olduğumuz Marriott International otel grubunun ve çalıştığımız tur operatörleri portallarında misafirlerin rahatlıkla yorum ve puanlarla değerlendirme yapabilecek imkanları da vermekteyiz.
