Rahatsızlık ailesel/genetik geçişli, kalıtsal olduğundan dolayı herediter yani kalıtsal adını alır. Kalıtsal anjiyoödem, cilt altında ve bağırsak ile akciğerlerin astarında şişmeye neden olan nadir rastlanan genetik durumdur. Vücudunuzun farklı bölgelerinde olabilir. Herediter anjioödem nedir, belirtileri, tedavisi ve daha fazlası için aklınıza takılan tüm soruları yazımızda derledik…
Herediter anjiyoödem genetik geçişli olduğu için doğuştan itibaren sizle olan bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığınızın yaşam konforunuzu bozmaması adına başa çıkmanıza yarayan tedavi yöntemleri vardır. Günümüzde tedavide büyük gelişmeler oluyor ve araştırmacılar yeni çözümler aramaya da devam ediyor.
HEREDİTER ANJİOÖDEM NEDEN OLUR?
Semptomlar çoğunlukla ilk olarak çocuklukta ortaya çıkar ve gençlik yıllarında kötüleşmeye başlar. Birçok kişi, yetişkin olana kadar şişmelerine bu hastalığın neden olduğunu bilmez. Herediter anjioödemde; vücudunuzun neresinde olduğu, nöbetlerin ne sıklıkta olduğu ve atakların ne kadar güçlü oldukları önemlidir. Saldırılar gelip gidebilir ve aynı maç sırasında olduğu gibi farklı noktalara hareket edebilir. Şişlik tipik olarak kendi kendine geçer, ancak yaşamı tehdit eden bir olay olarak da ortaya çıkabilir.
Herediter anjioödemde en önemli risk; boğazınız şişebilir, bu da solunum yollarınızı kesebilir dolayısıyla ölümcül olabilir. Hastalığın tanısının gecikmesindeki en önemli unsur; atakların sıklığının değişkenlik göstermesidir. 1 ila 2 haftada bir veya yılda 1 ila 2 kez atak geçirebilir. Ne zamanki bu atakların yönetilmesi zorlaşır işte o zaman bir hekime başvuru yapılmaktadır.
Bu hastalığın çıkış noktası, vücudunuzdaki belirli bir proteinin dengede olmamasından kaynaklanıyor. Bu, küçük kan damarlarının sıvıyı vücudunuzun yakın bölgelerine itmesine neden olur. Bu da ani şişmeye yol açar. Bu, C1 inhibitörü olarak adlandırılan bir kan proteinidir ve bu proteinin yeterince çalışmaması da genetiktir.
BELİRTİLER
Ana semptom; şişlik/ödemdir. Sıklıkla alerjik reaksiyonlarla karşılaşmamak ki kaşıntı veya kurdeşen olmamak çok önemlidir. Bir nöbet 2 ila 5 gün sürebilmektedir.
TAVSİYELER
Bu şişlikler vücudun farklı bölgelerinde olabilir:
- Ağız veya boğaz
- Eller
- Ayak
- Yüz
- Cinsel organlar
- Karın
- Boğazda şişlik en tehlikeli semptomdur.
Ayaklarda ve ellerde şişlik ağrılı olabilir ve günlük yaşamınızı sürdürmenizi zorlaştırabilir.
Karındaki şişlik şunlara neden olabilir:
- Aşırı ağrı
- Mide bulantısı
- Kusma
- İshal
Şişlik başlamadan önce bazı uyarı işaretleri görebilirsiniz. Bunlar belirtileri anlayabilmek hastalık ile mücadelede önemli bir rol oynamaktadır. O belirtilerden bazıları şunlardır:
- Aşırı yorgunluk
- Kas ağrısı
- Karıncalanma
- Baş ağrısı
- Göbek ağrısı
- Ses kısıklığı
- Ruh hali değişiklikleri
TETİKLEYİCİLER
Tetikleyiciler kişiden kişiye değişmekle birlikte, yaygın olanlar şunları içerir:
Stres veya kaygı
Küçük yaralanmalar veya ameliyat
Soğuk algınlığı veya grip üst solunum yolu rahatsızlıkları
Bazıları yüksek tansiyon ve konjestif kalp yetmezliği için kullanılan ilaçlar da dahil olmak üzere bazı ilaçlar
KADINLAR İÇİN ATAKLAR ARTIŞ GÖSTEREBİLİR
Kadınlar içinse atakların sayısı bazı durumlarda artış gösterebilir ya da kötüleşebilir:
Hamilelik: Bazı kadınlar için, hamileyken bu kadar sık olmaz, ancak doğumdan sonra nöbetler tekrarlar.
Doğum kontrolü veya östrojen içeren hormon replasman tedavisi kullanımı: Kadınlarda bu ilaçları kullanırken daha fazla atak ve daha kötü nöbetler geçirdikleri gözlemlenmiştir.
DOĞRU TEŞHİS ANAHTARDIR
Bazen şişmelerin nedeni olan herediter anjioödem, alerji ile karıştırılabilir ve kişi alerji tedavisi görür. Alerjileri tedavi eden antihistaminikler ve kortikosteroidler bu hastalık için pek işe yaramaz. Şiddetli mide şişkinliği, ağrı, ishal ve şiddetli su kaybı yaşayabilirsiniz ve bu bulgular yanlış teşhis edilirse ihtiyacınız olmayan ameliyatlara bile yol açabilir.
Doktorunuz fizik muayene yapacaktır. Bunun herediter anjioödem olduğunu doğrulamak için kan testlerine de ihtiyacınız olacak. Ayrıca semptom olmasa bile, ailenizin diğer üyelerine de test yaptırma konusunda doktorunuza danışmalısınız.
TEDAVİ
Doktorlar, atakları tedavi etmek veya önlemek için ilaçlar kullanabilir. Doktorunuz tedavide tam olarak neye ihtiyacınız olduğuna dair önerilerde bulunacaktır.
KENDİNE İYİ BAK
- Tedaviniz ve dikkatli olmanız gereken ilaçlar hakkında bilinçli kararlar verebilmek için herediter anjioödem hakkında mümkün olduğunca çok şey öğrenin.
- Tetikleyicilerinizi anlayabilirseniz, onlardan daha iyi kaçınabilirsiniz. Saldırılarınızı ve semptomlarınızı bir günlükte takip etmeniz, size semptomları tanımada yardımcı olacaktır.
- Herhangi bir diş işlemi yaptırmadan önce doktorunuzla muhakkak konuşun. Ayrıca herhangi bir yeni reçeteli ilaç almadan önce de doktorunuza danışın. Bir saldırıyı tetikleme ihtimalleri olabilir.
- Tıbbi bilgilerinizi her zaman yanınızda taşıyın.
- Çocuğunuzda herediter anjioödem varsa, bir saldırıdan önce gördüğünüz davranış değişikliklerini not edin. Yaşlandıkça, tetikleyicilerini ve tedavi ihtiyaçlarını öğrenmeleri gerekecek. Tüm bakıcıların ve aile üyelerinin durumu ve bir saldırı olursa ne yapacaklarını bildiklerinden emin olun.
