Yaz aylarında kışa nazaran hastalıklarda azalma olsa da yazın da keyfimizi kaçırabilecek rahatsızlıklar yaşayabiliriz. Özellikle kadınların daha fazla mustarip olduğu idrar yolu enfeksiyonları buna örnek teşkil edebilir.
İdrar yolu enfeksiyonları, vücudumuzun idrar yaptığı ve idrardan kurtulduğu sistem olan vücudun üriner sistemindeki bakteriyel enfeksiyonlardır. Üriner sistemimiz böbrekler, üreterler, mesane ve üretradan oluşur. Kadınlar, erkeklerden daha kısa üretralara sahip oldukları için enfeksiyonlara daha yatkındır. Bu durum, bakterilerin kat etmesi gereken mesafeyi azaltır. Bir kadının idrar yolu da rektuma bir erkeğinkinden daha yakındır. Kalın bağırsaktan gelen Escherichia coli (Koli Basili) gibi bakteriler bu durumda üretraya girmek için daha kısa bir yolculuk mesafesine sahip olur.
İdrar yolu enfeksiyonu risk faktörleri nelerdir?
- İlerlemiş yaş
- Yetersiz sıvı alımı
- Hareketsizlik
- İdrar sondası
- Gebelik
- Diyabet
- Erkeklerde prostat büyümesi
- Bağırsak inkontinansı
- İdrar retansiyonu
İdrar yolu enfeksiyonlarının belirtileri nelerdir?
Semptomlar enfeksiyonun ciddiyetine göre değişir, ancak idrara çıkma sıklığı ya da idrar yapma sırasındaki değişiklikler hemen fark edilir. Enfeksiyon ilerledikçe ağrı da oluşur. En yaygın semptomlardan bazıları şunlardır:
- Bulanık veya kanlı idrar
- Normalden daha sık idrara çıkma ve bunu yapmak için aciliyet hissi
- Kötü kokulu idrar
- İdrar yaparken ağrı veya yanma hissi
- Karında veya belde kramp veya basınç
- Ateş
- Yorgunluk
- İdrarda kanın var olabileceğini gösteren koyu renkli, bulanık veya kırmızımsı renkte olan idrar
- Özellikle kadınlarda, pelvik (alt karın bölgesi) ağrısı
- Kaburgaların altında arka veya yanda ağrı
- Bulantı ve / veya kusma
- Sıkışıklık hissine rağmen sadece az miktarda idrar yapmak
Eğer daha hafif belirtiler yaşanıyorsa birkaç gün içinde kendiliğinden de geçtiğini görebilirsiniz. Ancak çok rahatsız ediciyse, hamileyseniz, ateşiniz yükselirse veya belirtiler beş günden fazla sürerse doktora gitmelisiniz.
İdrar yolu enfeksiyonu tanı yöntemleri
Normal idrar steril olur; içinde herhangi bir bakteri, virüs veya mantar bulunmaz. Sindirim sistemindeki mikroplar idrar yoluna girdiğinde ve çoğalmaya başladığında idrar yolu enfeksiyonu oluşur. Bu şekilde oluşan enfeksiyonlar genellikle sindirim sisteminde doğal olarak bulunan koli basili (Escherichia coli) bakterisinden kaynaklanır.
Bunun yanı sıra, herpes, gonore, klamidya ve mikoplazma gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar da idrar yolları enfeksiyonlarına, özellikle üretritlere yol açabilirler. İdrar yolu enfeksiyonlarını teşhis etmek için kullanılan bazı testler aşağıdaki gibidir:
İdrar Tahlili
İdrarda bulunabilecek kanamaları, savunma hücrelerini, mikropları (bakteriler), çeşitli proteinleri ve idrarın özelliklerini tespit eder.
İdrar Kültürü
Enfeksiyona neden olan bakteri veya mantarları teşhis ederek ve bunlara uygun tedaviyi tespit etmeye olanak sağlar
İdrar yolu enfeksiyonu tekrarlanan bir problem haline gelirse, idrar yolunun normal olup olmadığını görmek için başka testler de kullanılabilir. Bu testlerden bazıları şunlardır:
Sistoskopi
Bu tetkikte hekim mesanenizin ve idrar yolunuzun iç kısmını inceler. Genellikle idrar yolu iltihabı, böbrek veya mesane taşları ve mesane tümörleri gibi idrar yolu rahatsızlıklarını teşhis etmek ve değerlendirmek için de kullanılır.
Böbrek ve Mesane Ultrasonu
Yüksek frekanslı ses dalgalarını kullanılarak, mesane ve böbreklerin büyüklüğünü, şeklini gösterir. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarına neden olabilecek kitle, taş, kist, tıkanıklık ve anormallikleri kontrol eder.
Bilgisayarlı Tomografi (BT)
İdrar yolunun ayrıntılı görüntülemesini yapmak için X-ışınları kullanılır.
Yazın tadını idrar yolu enfeksiyonları olmadan çıkarabilmeniz için:
• Günde 2-3 litre sıvı tüketin.
• Banyodan hemen sonra nemli giysilerinizi değiştirin.
• Suda uzun süre kalmaktan kaçının.
• Bol meyve ve sebze yiyin. Bu bağışıklık sistemini güçlendirir.
• Genital bölgeyi sabun veya temizleme losyonları ile aşırı temizlemekten kaçının. Bu, doğal koruyucu asit mantosunun korunmasını sağlar. Zararlı bakteriler daha az çoğalır.
• Bağırsak hareketinden sonra, kadınlar bağırsak bakterilerinin idrar yollarına girmesini önlemek için her zaman vajinadan anüse silmeye özen göstermelidir.
• Mesanenizi cinsel ilişki sonrası da dahil olmak üzere düzenli olarak boşaltın. Tutulan idrar, zararlı bakteriler için mükemmel bir üreme alanı oluşturur.
• İç çamaşırınızı günlük olarak değiştirin.
