İnatçı bir kuru öksürüğe sigara ve astımın yanı sıra üst solunum yolu enfeksiyonu veya bronşit neden olabilir. Viral pnömoni ve KOAH kuru öksürüğün daha az yaygın nedenleridir. Kuru öksürüğün nasıl tedavi edileceği ve nedenleri hakkında daha fazla bilgi için sizin için hazırladığımız yazımızı okuyabilirsiniz…
Konuşmaya çalışıyorsunuz fakat konuşmak için mücadele ediyorsunuz. Bir yudum su alırsınız ama öksürüğünüz devam eder. Genellikle yaygın bir hastalık veya durumun belirtisi olan kuru öksürük, ciddi sağlık sorunlarına işaret de edebilir.
KURU ÖKSÜRÜĞÜN ORTAK ÖZELLİKLERİ
Kuru bir öksürük yaşıyorsanız, belirtileri muhtemelen aşağıdakine benzer olacaktır:
- Boğazda rahatsız edici bir gıdıklama
- Mukus yokluğu
- Verimsiz görünen bir öksürük
- Kötü uyku neden olur
- Hırıltı veya tıkanıklığın olmaması
Kuru öksürük semptomları bir veya iki hafta sürebilir ve en fazla üç hafta içinde düzelir. Viral bir hastalıktan sonra bazı öksürükler sekiz haftaya kadar sürebilir. Bununla birlikte, sekiz haftadan (veya çocuklarda dört haftadan) uzun süren bir öksürük, kronik kabul edilir ve profesyonelce tedavi edilmelidir.
KURU ÖKSÜRÜK NEDENLERİ
Aşağıdaki ayrıntılar belirtilerinizi daha iyi anlamanıza yardımcı olabilir. Öksürüğünüz sürekli ise, kuru öksürüğün diğer yaygın nedenlerini göz önünde bulundurun ve muhakkak bir doktora görünün.
BULAŞICI NEDENLER
Üst solunum yolu enfeksiyonları: Daha yaygın olarak soğuk algınlığı olarak bilinen ÜSYE’ler, kuru öksürük de dahil olmak üzere çeşitli öksürüklere neden olabilir. Vakaların yüzde 25’inde kuru öksürük dört hafta devam edebilir.
Bronşit: Bronşitin en yaygın semptomu kuru öksürüktür. Birkaç gün sonra öksürük mukus getirebilir.
ALIŞKANLIKLAR
Bazı alışkanlıklar kuru öksürüğe neden olabilir.
Sigara içmek: Sigara içmek boğazı tahriş ederek kuru ve inatçı bir öksürüğe neden olur. Çok fazla ve daha ağır sigara içenler, özellikle sabahları daha kötü olan ıslak bir öksürük yaşayabilir.
Alışkanlık öksürüğü: Alışkanlık öksürüğü, bilinçli bir yaşam tarzı seçimi değildir, ancak bazı insanlar görünürde bir sebep olmaksızın sürekli kuru öksürük yaşarlar.
TIBBİ NEDENLER
Çeşitli koşullar semptom olarak kuru öksürüğe neden olabilir.
Astım: Astım teşhisi konan herkes kuru öksürük yaşamaz. Öksürük varyantlı astım, nefes darlığı veya hırıltı gibi klasik semptomlara neden olmaz. Bunun yerine, kronik ve kuru bir öksürük ana semptomdur. Bu öksürük, özellikle soğuk hava veya ortam dumanı gibi tahriş edici maddelere maruz kaldıktan sonra ortaya çıkar.
Uyku apnesi: 2007 tarihli bir rapor, uyku apnesi ile kronik kuru öksürük arasında bir bağlantı bulmuştur.
Kalp yetmezliği: Kuru öksürüğün yaygın bir nedeni olmasa da zayıf bir kalp sıvının akciğerlere geri kaçmasına neden olabilir. Akciğer tıkanıklığı daha sonra kuru öksürüğe neden olabilir.
PULMONER NEDENLER
Akciğere özgü bozukluklar, aşağıdakiler gibi kuru öksürüğe neden olabilir.
Pulmoner emboli: PE veya akciğerlerdeki kan pıhtıları yaşamı tehdit eder. Göğüs ağrısı ve nefes darlığı daha yaygın semptomlardır, ancak ani kuru bir öksürük de bir işaret olabilir.
Akciğer kanseri: Akciğer kanseri teşhisi konanların yaklaşık yarısında kalıcı kuru öksürük vardır. Çok sigara içiyorsanız veya ailenizde akciğer kanseri öyküsü varsa muhakkak bir doktora görünün.
7 KURU ÖKSÜRÜK DURUMU
- Viral boğaz enfeksiyonu
Boğaz ağrısına çoğunlukla grip ve soğuk algınlığına neden olan aynı virüsler neden olur. Hastalık, enfekte bir kişi öksürdüğünde veya hapşırdığında ve ardından başka biri havadaki virüsü soluduğunda veya düştüğü bir yüzeye dokunduğunda yayılır.
Viral boğaz ağrısı için en fazla risk altında olanlar çocuklar, sigara içenler, içeride başkalarıyla çalışanlar ve zayıflamış bağışıklık sistemi olan kişilerdir. Semptomlar arasında; boğaz tahrişi, yutkunurken veya konuşurken ağrı, kırmızı, şişmiş bademcikler, ateş, vücut ağrıları ve soğuk algınlığı benzeri öksürük, hapşırma ve burun akıntısı semptomları yer alır.
Semptomlar 24 saat içinde düzelmezse – özellikle çocuklarda – muhakkak bir uzmana başvurulmalıdır. İnatçı bir boğaz ağrısı, mononükleoz, kızamık, suçiçeği veya krup gibi ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Tanı; fiziki muayene ve boğaz sürüntüsü ile konur. Tedavisi ise; dinlenme, sıvılar ve reçetesiz satılan ağrı kesicileri içerir. Antibiyotikler sadece bakterilere karşı çalışır ve viral bir hastalığa karşı yardımcı olamaz. En iyi korunma, sık ve eksiksiz el yıkamadır.
2-Viral pnömoni (zatürre)
Zatürre ( tıbbi adıyla pnömoni ) virüs, bakteri gibi etkenlerin yol açtığı, akciğer dokusunun tek veya iki taraflı enfeksiyonudur. Enfeksiyon, genellikle basit bir soğuk algınlığı, üst solunum yolu enfeksiyonu gibi başlar ve ilerler.
En önemli belirtileri; üşüme- titreme ile yükselen ateş, öksürük, balgam çıkarma, iştahsızlık, halsizlik, nefes darlığı ve hızlı soluk alıp verme, göğüste ve sırtta batıcı tarzda ağrıdır.
Genellikle ateşin düşmesini takiben 5-7 gün daha antibiyotiğe devam edilmesi önerilmektedir. Ancak bazı mikrop türlerine bağlı zatürre durumlarında tedavi süresini 10-14 güne bazen 21 güne kadar uzatmak gerekebilir. Zatürre ani başlangıçlı ve genellikle tedaviyle hızla iyileşen bir hastalıktır.
3-Enfeksiyon sonrası öksürük
Enfeksiyöz sonrası öksürük, soğuk algınlığı veya başka bir üst solunum yolu enfeksiyonu ile başlayan, ancak enfeksiyon geçtiğinde geçmeyen bir öksürüktür. Bunun yerine, üç hafta veya daha uzun süre devam eder ve kronikleşir.
En duyarlı olanlar sigara içenlerdir, çünkü dumandan kaynaklanan tahriş öksürüğü tetikler. Diğer yaygın nedenler geniz akıntısı, astım ve bazı yüksek tansiyon ilaçlarıdır.
Semptomlar, boğazda şiddetli öksürük nöbetlerine neden olabilecek tahriş edici bir hissi içerir. Bazı öksürükler normaldir ve vücudun hava yollarını temizleme ve herhangi bir yabancı maddeyi dışarı atma mekanizmasının bir parçasıdır, ancak böyle bir öksürük yalnızca kısa ve aralıklı olmalıdır.
Enfeksiyöz sonrası bir öksürük, yaşam kalitesini etkileyebilir. Hem semptomları hafifletmek hem de öksürüğün daha ciddi bir nedenini ortadan kaldırmak için durumla ilgili tıbbi yardıma ihtiyaç vardır.
Teşhis, gerçek neden bulunana ve tedavi edilene kadar farklı durumları tek tek elemek amacıyla hasta öyküsü, fizik muayene ve göğüs röntgeni ile konur.
4-Nezle, soğuk algınlığı
Soğuk algınlığı, öksürük, tıkanıklık, burun akıntısı ve boğaz ağrısına neden olabilen bulaşıcı bir viral enfeksiyondur. Çoğu yetişkin yılda iki ila üç kez soğuk algınlığına yakalanır ve çocuklar her yıl sekizden fazla soğuk algınlığına yakalanabilir.
En iyi tedavi yöntemi; dinlenmek ve bol sıvı tüketmektir. Soğuk algınlığı bulaşıcıdır ve diğer insanlara kolayca yayılabilir, bu nedenle mümkünse başkalarıyla sarılma, öpme veya tokalaşma gibi yakın temastan kaçınılmalıdır. Soğuk algınlığı tipik olarak 7 ila 10 gün içinde düzelir.
5-Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), akciğerlerin nefes almayı zorlaştıran ilerleyici bir iltihaptır. Çoğu zaman sigara dumanı olmak üzere tahriş edici gazlara ve/veya toz parçacıklarına uzun süre maruz kalmaktan kaynaklanır.
Semptomların gelişmesi yıllar alabilir. Mukus (balgam) ile kronik öksürük, hırıltı, göğüste sıkışma, yorgunluk, sürekli soğuk algınlığı, şişmiş bilekler ve siyanoz (dudaklarda ve/veya tırnaklarda mavi renklenme) bulunur. Depresyon genellikle yaşam kalitesinin düşmesine bağlı bir faktördür.
Tedavi önemlidir. Çünkü KOAH hastalarında kalp hastalığı ve akciğer kanseri riski daha fazladır. Durum iyileştirilemese de riskleri azaltmak ve iyi bir yaşam kalitesi sağlamak için yönetilebilir. Teşhis; hasta öyküsü ile yapılır. Fiziksel muayene, akciğer fonksiyon testleri, kan testleri ve göğüs röntgeni veya CT taraması istenilen tetkiklerdir.
Tedavi, sigarayı bırakmayı ve diğer akciğer tahriş edici maddelere maruz kalmaktan kaçınmayı içerir; semptomları hafifletmek için inhalatörlerin kullanılması, steroidler, akciğer tedavileri ve önerildiği gibi grip ve zatürre aşılarının yaptırılması sayılabilir.
6-Bronşit
Bronşit, akciğerlerdeki küçük hava yolları olan bronşiyal tüplerin iltihaplanmasıdır. Akut bronşit veya “göğüs nezlesi” aniden ortaya çıkar ve buna grip veya soğuk algınlığına neden olan aynı virüs neden olur. Kronik ise en az üç ay sürer ve iki yıldan fazla tekrar eder. Sigara içmek ve/veya diğer kirleticilere maruz kalmaktan kaynaklanır. Diğer risk faktörleri zayıflamış bağışıklık sistemi ve gastrik reflüdür (mide yanması).
Semptomlar; berrak, yeşilimsi veya sarımsı mukuslu öksürük, tükenmişlik, hafif baş ağrısı, vücut ağrıları, nefes darlığı, düşük dereceli ateş, göğüs rahatsızlığıdır.
Akut bronşit pnömoniye de yol açabilir. Kronik bronşit, kronik obstrüktif akciğer hastalığının (KOAH) bir şeklidir ve tıbbi tedavi gerektirir. Tanı ise göğüs röntgeni ve balgam testi ile konulur. Akut bronşit; 7 ila 10 gün sürer ve iyi bir bakım gerektirir. Dinlenmek ve bol sıvı tüketmek gerekir. Kronik bronşit ise yaşam tarzı değişiklikleri – özellikle sigarayı bırakma – ve bir inhaler veya diğer akciğer ilaçları ile tedavi edilir. Grip aşıları, sık sık el yıkama ve sigara içmemek en iyi birer korunma yöntemleridir.
7-İyi huylu öksürük
İyi huylu öksürük, herhangi bir zararlı durum veya ciddi hastalıktan kaynaklanmayan öksürük anlamına gelir. Burundan gelen mukusun boğaza aktığı geniz akıntısı, iyi huylu bir öksürüğü tetikleyebilir. Astım, toza veya diğer tahriş edici maddelere maruz kalma, asit reflü (mide ekşimesi veya GÖRH), bazı ilaçlar ve çok soğuk hava solumak da aynı şekilde olabilir. Geniz akıntısının kendisine alerji ve bazı ilaçlar neden olabilir.
Arada sırada, hafif miktarda, berrak mukus getiren öksürük normaldir ve boğazın ve akciğerlerin temizlenmesine yardımcı olur. Kan veya kalın mukus varlığı normal değildir ve bu durumda doktora başvurulmalıdır. Açıklanamayan bir öksürük bir aydan fazla sürerse, ciddi bir hastalığı ortadan kaldırmak için nedenini belirlemek önemlidir. Tanı, hasta öyküsü ve fizik muayene ile ve bazen mukus testi, görüntüleme, akciğer fonksiyon testleri ve bronkoskopi ile konur. Tedavi, alerjiler gibi altta yatan nedenlerin ele alınmasını içerir. Bazı durumlarda öksürük kesici reçete edilebilir.
KURU ÖKSÜRÜK NASIL TEDAVİ EDİLİR
Aşağıdaki kuru öksürük semptomlarından herhangi birini yaşıyorsanız derhal tıbbi yardım alın.
- Kan öksürmeye başlarsınız
- İlişkili göğüs ağrınız veya ateşiniz varsa
- Şiddetli baş ağrısı veya kulak ağrısı varsa
- Öksürük ciddi şekilde şiddetlendiyse
EVDE TEDAVİ NASIL OLMALI?
Kuru öksürük belirtilerinizin doktor bakımı gerektiren bir durumla bağlantılı olduğuna inanmıyorsanız, deneyebileceğiniz birkaç evde tedavi yöntemi var.
Oral sakinleştiriciler: Şeker ve gliserol içeren bir öksürük şurubu deneyebilir veya ılık suya bal ve limon ekleyebilirsiniz.
Öksürük önleyiciler: Öksürük damlaları ve öksürük şurupları öksürme isteğini bastırabilir.
Sıvıları artırın: Farinksi kapalı tutmak ve herhangi bir gıdıklanmayı azaltmak için daha fazla sıvı, özellikle su için.
Tuzlu su: Kuru öksürüğün nedeni boğazın tahriş olmasıysa, tuzlu su ile gargara yapmak yardımcı olabilir. Tuz, mukoza zarı hücrelerinden suyu uzaklaştırarak şişmeyi azaltır.
Tetikleyicilerden kaçının: Soğuk ve kuru hava, kirlilik, sigara dumanı, aşırı konuşma veya bağırma gibi bu tetikleyiciler astımdan kaynaklanan kuru öksürüğü şiddetlendirir.
Ne zaman doktora görünmeli?
Belirtileriniz kötüleşirse veya sekiz haftadan uzun sürerse (çocuklarda dört hafta) bir doktora görünün.
KURU ÖKSÜRÜK HAKKINDA EN ÇOK MERAK EDİLENLER
Kuru öksürük bulaşıcı olabilir mi?
Evet, sebebine bağlı olarak kuru öksürük bulaşıcı olabilir. Kuru öksürüklerin nedeni geniz akıntısı veya burnun arkasından boğaza damlayan mukus olabilir. Ek olarak, kuru öksürük sigara nedeniyle de olabilir (sigara içen öksürüğü). Bazı alerjiler de kuru öksürüğe neden olabilir. Ancak bu nedenlerin hiçbiri bulaşıcı değildir. Soğuk algınlığı veya enfeksiyonun bir parçası olarak kuru öksürüğünüz varsa, bulaşıcı olabilir. Ellerinizi daha sık yıkamak ve ağzınızı kapatmak gibi önlemler alın.
Astım kuru öksürüğe neden olur mu?
Evet, astım kuru öksürüğe neden olabilir. Bu tür genellikle öksürük varyantlı astım olarak adlandırılır ve normal astımla aynı tetikleyicilere bağlı olabilir. Tetikleyiciler; toz, soğuk hava, stres, polen ve mevsim değişikliğini içerir. Öksürük varyantlı astım, astım için standart tedavilere yanıt vermesiyle doğrulanır. Astım tedavilerinizi reçete edildiği şekilde alırsanız ve öksürmeye devam ederseniz, öksürük varyantlı astımdan farklı bir hastalığınız olabilir.
Kuru öksürük alerjiden kaynaklanabilir mi?
Evet, kuru öksürüğe genellikle alerjiler neden olur. Öksürük varyantlı astım ve üst solunum yolu öksürük sendromu, belirli alerjilerle ilişkili sendromlardır. Gastroözofageal reflü hastalığı, gıda alerjileriyle kötüleşen öksürüğe de neden olabilir.
Kuru öksürük neden geceleri daha kötüleşir?
Geceleri daha kötü olan kuru öksürük, gastroözofageal reflü hastalığı, astım ve geniz akıntısı nedeniyle olabilir. Mide içeriği, özellikle mide asidi mideden geri akıp öksürüğe neden olabileceğinden geceleri yattığınızda kötüleşebilir. Astım genellikle geceleri mevcut olan soğuk ve kuru hava nedeniyle olabilir. Geniz akıntısı da düz yattığınızda daha fazla öksürüğe neden olabilir.
Kuru öksürük kusturur mu?
Şiddetli öksürük kusmayı tetikleyebilir. Bu durumda kusma nadirdir ve bir tıp uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Öksürük varyantı astım, gastroözofageal reflü ve geniz akıntısı gibi kronik öksürükler genellikle kusmaya neden olmaz. Şiddetli bir soğuk algınlığından kaynaklanan öksürük veya bazı tahriş edici maddelerden kaynaklanan şiddetli öksürükler kusmaya neden olabilir.
