Yaz ayları birçoğumuz için tatil zamanı. Özellikle çocuklar okul kapandıktan sonra yaz moduna geçti bile. Peki, bizler kötü sürprizlere karşı nasıl önlemler almalıyız? Hepsi yazımızda…
Prof. Dr. Gülden Zehra Omurtag
Yaz aylarında yaşanması muhtemel; böcek sokmaları, güneş yanıkları, mantar ve akla gelebilecek olası tehlikelere karşı önlem almakta fayda var. Yaz için bir eczane çantası yapsak, içinde neler olmalı? Bu sorunun yanıtını İstanbul Medipol Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekanı Sayın Prof. Dr. Gülden Zehra Omurtag’tan aldık.
Çocuklarla başlayalım istiyorum. Yaz aylarında böcek sokmaları, güneş yanıkları gibi can sıkabilecek durumlar yaşanabilir. Okuyucularımıza bu konu hakkında ne tavsiye edersiniz?
Eğer yaz tatilimizi kırsal alanlarda geçireceksek; çocuklarımıza bacaklarını ve kollarını örtecek uygun kıyafetler giydirmekle başlamalıyız. Bunun yanı sıra tedbir olarak yanımıza mutlaka antihistaminik, kalsiyum, kortizon türü ilaçlar almakta yarar var. Tabii bunları bir hekime ya da eczacımıza danışarak edinmeliyiz. Özellikle çocuğumuz alerjik bir bünyeye sahipse mutlaka bir hekime danışmak gerekir.
Ayrıca bebeklerin, çocukların kimyasala maruz kalmamaları adına organik madde içeren ürünleri tercih etmeliyiz. Organik derken; limon otu, lavanta, biberiye, fesleğen ve nane gibi bitkiler sinek ve sivrisinek gibi haşereleri kovucu olarak kullanılabilir. Ayrıca eczacımıza danışarak eczanede satılan doğal preparatları alıp koruyucu amaçla kullanabilir, ortamda bulundurabiliriz.
Güve kovucu, sinek kovucu, böcek kovucu bir dolu kimyasal var. Çocuğun yatacağı yerde haşeratı uzaklaştırdıktan sonra, ortamı iyice havalandırıp, kimyasal etkiyi yok ettikten sonra çocuğu uyutmak ya da cibinlik kullanmak koruyucu önlemler olabilir.
Kişilerin gideceği bölgeye bağlı olarak çeşitli zehirli akrep ve yılan türleri var. Eğer bir ısırılma durumu olursa tedavisi mutlaka bir hekim tarafından yapılmalıdır. Unutmamak gerekir ki, eğer kişinin bünyesi duyarlı ise bir arı bile bazen ölüme sebebiyet verebilmektedir.
Hiç unutmuyorum bir hekim arkadaşım bir acil durum için arabası ile bir eczaneden ilaç almaya giderken açık araba penceresinden içeri giren bir arı onu sokmuştu. Kendisi neredeyse anaflaksiye giderken, hekim olması nedeniyle durumunu fark edip hemen eczaneden kendisi için de antihistaminik ve kortizonlu ilaç alıp anaflaksiye gitme durumunu bertaraf etmiş. Bu yaşanmış gerçek olay bile konunun önemini anlatması bakımından çok önemlidir diye düşünüyorum.
TATİLE GİDERKEN ECZANE ÇANTAMIZDA NELER OLMALI?
Birkaç madde altında bazı muhtemel tedbirleri toparlayacak olursak;
- Yaz aylarında öncelikle açık renk tenlilerin kendilerini yoğun güneşten korumaları ve bunun için yüksek faktörlü güneş koruyucuları kullanmaları önerilebilir. Güneş koruyucuları sürüldükten sonra biraz beklenmeli ve ondan sonra güneşe çıkılmalıdır. Güneş koruyucularını çantamızda bulundurmalıyız.
- Ayrıca her ihtimale karşı yanık ve böcek sokmalarına karşı onarıcı, antihistaminik ve cildimizi rahatlatıcı kremler yanımızda mutlaka bulundurulmalıdır. Bunun için eczacınızdan destek alabilirsiniz.
- Güneşlenme sonrası mutlaka duş alınmalıdır. Şampuan ya da doğal sabunumuz çantamızda olmalı.
- Eğer ciltte hassasiyet oluşmuşsa derideki yanığın daha derinleşmemesi adına yatıştırıcı, sakinleştirici, cildin kurumasını engelleyici bazı nemlendirici ürünleri cildimize uygulamak gerekebilir. Bunun için bir eczacıdan yardım alınabilir.
- Güneşin yoğun olduğu saatlerde çocuklar mutlaka şapka takmalıdır.
- Ayrıca yine çocukları güneşten gelebilecek radyasyonun etkisinden koruyucu birtakım kıyafetler kullanılmalıdır.
- Tatili sadece “güneş ve kum” diye düşünmeyelim; çocuklar bahçede çok fazla vakit geçiriyorlar. O alanlar için de birtakım önlemler alınmalı, güneşin en şiddetli olduğu saatlerden kaçınılmalıdır.
Muhakkak ki sivri sinek ısırığı oluyor. O zaman ne yapalım?
Tedbir almamıza rağmen bir sivrisinek ısırığı varsa, yoğun karbonatlı suyu pamuğa döküp kompres yapılabilir. Arı soktuğunda ise, arının iğnesini ciltte ise cımbızla çıkartıp deride çok tutmamak kaydıyla kısa süreliğine amonyaklı kompres yapılabilir. Her iki durumda da eğer yanımızda antihistaminik krem varsa onları da sürmek etkili olacaktır. Zaten bu ürünlerin üzerinde de “Böceğe karşı, güneş yanığına karşı etkilidir.” diye yazar. Eczacınıza danışarak bu ürünleri edinmenizde fayda var.
Gelelim havuza… Havuza gireceksek neler yapmalıyız, nelerden kaçınmalıyız?
Havuzda dezenfektan amacıyla kullanılan bileşikler bazen kişinin bünyesine bağlı olarak alerjiye yol açabilir. O yüzden havuzda mümkün ise su yutulmamalıdır. Özellikle çocukları bu konuda uyarmak lazım. Havuzdan çıkar çıkmaz, çocukların bütün vücudunun yüzeyini uygun şampuanla ya da zeytinyağlı bir doğal sabunla yıkayıp akıtmamız lazım.
Denizler için konuşacak olursak…
Tabii ki herkese mavi bayraklı sularda yüzmelerini öneriyoruz. Tekrar olacak ama, denizden de çıkar çıkmaz, çocukların bütün vücudunun yüzeyini uygun şampuanla ya da zeytinyağlı bir doğal sabunla yıkayıp akıtmamız lazım.
Güneş dedik madem; D vitamini ve güneş kremleri sorunsalına da değinelim mi?
D vitaminin önemi koronadan sonra daha da ortaya çıktı. Bu yüzden mümkün olduğunca güneşten yararlanalım. Bünyemizdeki D vitamini değeri eğer olması gereken değerin üstünde ise; özellikle viral hastalıklarla mücadelede vücut direncinin daha kuvvetli olduğu yapılan araştırmalarla da kanıtlanmıştır. Tabii bunu tespit etmek için yetkili bir sağlık kuruluşunda tahlil yaptırmak gerekir.
Güneş kremleri D vitamini almamızı engelliyor. Ancak güneş kremleri olmadan da güneşe uzun süreler maruz kalmak çok zararlı. Burada dengeli davranmakta yarar vardır.
Peki, faktör seçimi?
Beyaz tenliyseniz veya bir cilt rahatsızlığınız varsa en az 50-60 faktörlü güneş koruyucuları tercih etmelisiniz. Bebekler mümkünse sabah ya da akşam üstü uzun süre olmayacak biçimde güneşlendirilmelidir. Çocuklar için ten rengine uygun; 30 faktör ya da daha üstü tercih edilebilir.
Ortak kullanım alanı hastalıkları da başa bela olabiliyor. Mantar gibi…
Mantar özellikle havuzda ya da toplu duş alınan yerlerde bulunabiliyor ve bulaşabiliyor. Bu nedenle nemli ortamlarda umumi terlikler, ayakkabılar giyilmemelidir. Havuzda hijyen koşullarına çok dikkat etmek gerekir. Havuza girmeden önce ve çıktıktan sonra mutlaka duş alınmalıdır. Havuzda bone takılmalıdır. Eğer dikkat etmemize rağmen mantar bulaşmış ise; mantarın türüne ve tipine göre kullanılacak ilaçlar vardır. Tabii bu ilaçları kullanmadan önce mutlaka bir dermatolog hekime görünüp mantarın çeşidine göre uygun tedaviyi uygulamak gerekir.
